ghi chép

Gặp người bà con nơi đất khách, tôi hỏi thăm tình hình làng xóm, cậu nói: đất đai chộn rộn lắm. Hỏi chộn rộn là sao, cậu nói: chộn rộn quá biết sao mà nói. Tôi tự tra từ điển vậy. Tự điển Việt Nam của Hội Khai Trí Tiến Đức ghi chộn-rộn là rộn rịp, thí dụ “chộn rộn nhiều việc.” Vậy là đất đai ở quê mình rộn rịp lắm. Nhưng hiểu vậy cũng bằng không. Tra từ trên internet, chộn rộn được phân loại là tính từ, có hai nghĩa. Nghĩa thứ nhứt: (phương ngữ) nhốn nháo, lộn xộn. Nghĩa thứ hai: rộn ràng, hối hả. Còn từ rộn rịp thì tự điển online này ghi chú là (từ cũ) và bảo xem nhộn nhịp . Xem tới   nhộn nhịp thì thấy định nghĩa: từ gợi tả không khí động vui tấp nập, do có nhiều người qua lại hoặc cùng tham gia hoạt động . Thí dụ “ không khí nhộn nhịp ngày khai trường.” Nếu thay nhộn nhịp bằng chộn rộn, “ không khí chộn rộn ngày khai trường” người đọc có cảm nhận ý nghĩa hai câu thí dụ đó như nhau không?   Tiếng Việt trong hơn nửa thế kỷ qua đã có biết bao biến hóa có thể nói là ...

Một thiếu nữ đến ngân hàng vay vốn. Cô có gì để thế chấp? Tôi có một ước mơ. Người ta xem xét giá trị ước mơ đó và đồng ý cho cô vay số tiền cô cần trong thời hạn 15 năm. Nếu thế chấp sổ hồng của một ngôi nhà, người ta vẫn tiếp tục sống trong ngôi nhà đó. Nếu thế chấp sổ đỏ của một mảnh đất, người ta vẫn có thể cày xới trên mảnh đất đó. Một ước mơ không phải là ngôi nhà hay mảnh đất, mà giống như mảnh sổ hồng sổ đỏ. Ngân hàng giữ ước mơ của cô gái như giữ những mảnh giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà hay quyền sử dụng đất đai. Cô không thể mỗi ngày đem ước mơ của mình ra nhìn ngắm tô điểm vun bồi hay nghiền ngẫm. Cô chỉ   biết tin rằng ước mơ vẫn là của cô, sau thời hạn 15 năm cô sẽ lấy lại nó và biến nó thành hiện thực. Hiện tại cô cần tiền. Tiền đẻ ra tiền bằng cách kinh doanh. Cô tin chắc mình sẽ thành công, bất chấp tính may rủi không khác gì đánh bạc của những cuộc kinh doanh thời nay. Có khi nào cô nghĩ mình có thể thua trắng tay? Cũng có đôi lần. Lần đầu cô nghĩ đến đi...

Quyển sách mở ra khung cửa sổ - khung bằng gỗ, hai cánh cửa bằng kính, dù đóng lại vẫn mở ra khung cảnh bên ngoài căn nhà. Từ trang đầu tới trang cuối chỉ là hình của một cửa sổ ấy thôi, trang chẵn là cánh cửa sổ bên trái, trang lẻ là cánh cửa sổ bên phải, lật bất cứ trang nào cũng vậy.   Chỉ vài chục trang sách và không một chữ nào. Chỉ một khung cửa sổ   và câu chuyện diễn ra hai mươi mấy năm. Tác giả, Jeannie Baker, đã sáng tạo những bức tranh bằng vật liệu trong tự nhiên, sau đó chụp lại và in ra dưới dạng sách trên giấy. Một quyển tên là “Cửa sổ”,   một quyển gọi là “Nhà”, cả hai đều kể chuyện từ trong khung cửa sổ.   Câu chuyện thứ nhứt, “Cửa sổ”,   bắt đầu bằng hình ảnh một người mẹ bồng đứa con trai sơ sinh nhìn ra ngoài cửa sổ: mảnh sân sau nhà đầy cỏ dại, một con mèo đang rình rập bên một cái chòi gỗ cũ kỹ, xa xa là rừng cây, đồi núi xanh rì, có con kănguru đang chạy trên đồng vắng, có đàn chim cánh trắng đang bay giữa bầu trời xanh trong. Cảnh...

Nếu dự báo thời tiết đúng thì trời vẫn còn nắng ấm đến cuối tuần, sẽ có mưa vào đầu tuần sau, vài ba ngày nhiệt độ xuống tới bảy tám độ C lúc lạnh nhứt, còn thì xê xích khoảng hai mươi độ C vào ban ngày. Trời đã sang thu. Buổi chiều đi hái dâu dại, lân la đến khi nắng tắt, trên đường về bị gió lạnh, răng đánh bồ cạp, ráng chạy cho ấm người, cho mau tới nhà, tưởng đứt hơi mấy phen. Vẫn sống sót, nhưng hết ỷ y. Mở tủ lấy áo ấm, nón len, bao tay để sẵn trong túi xách, áo khoác treo lên cái móc sau cánh cửa, từ giờ hễ đi ra đường thì xách giỏ, cầm theo áo khoác, chứ làm sao biết thời tiết giở chứng lúc nào. Bầu trời trong xanh là vậy, nắng rực rỡ là vậy, mà sao những cơn gió nham hiểm cứ thổi tới là người ta rùng mình, cái lạnh chạy dọc xương sống, ớn cả óc. “Người ta” này là tôi cộng với mấy bà già cùng đi hái dâu dọc con đường mòn. Không kể những người khác thuộc các thành phần tuổi tác khác vẫn nhởn nhơ đi dạo, thưởng ngoạn thời tiết mát mẻ và cảnh vật lung linh. Mới tháng chín ...

Tôi có một người quen thỉnh thoảng gởi một email với vài chữ thăm hỏi kèm chữ ký, và dưới cái tên luôn kèm theo một câu cách ngôn, phương châm, hay lời hay ý đẹp gì đó. Mấy cái phần mềm email thường cho   người sử dụng những lựa chọn thêm thắt kèm cặp này nọ   ở phần ký tên. Có người để hình ảnh hay ám hiệu riêng, có người ghi đầy đủ tên họ, chức vị, số điện thoại, địa chỉ công ty   hay website, blog, twitter, Facebook, v.v.   Người quen của tôi thỉnh thoảng thay đổi trích ngôn dưới chữ ký.   Trước đây là câu: “Duy trì được loài người giữa bao biến động và bạo ngược   là một phép mầu kỳ diệu không kém phép mầu   tạo ra con người” (Jeremy Taylor). Sáng nay là câu: “ Mỗi sáng tôi thức dậy đều bị giằng xé giữa ước muốn phát triển thế giới và ước muốn hưởng thụ thế giới. Điều này khiến cho việc lập kế hoạch sống trong ngày hết sức khó khăn.” ( Elwyn Brooks White)   Hồi xưa, khoảng 40 năm trước, tôi còn   đủ ngây thơ để thành tâm ngẫm ...