Thế chấp ước mơ

Một thiếu nữ đến ngân hàng vay vốn. Cô có gì để thế chấp? Tôi có một ước mơ. Người ta xem xét giá trị ước mơ đó và đồng ý cho cô vay số tiền cô cần trong thời hạn 15 năm.

Nếu thế chấp sổ hồng của một ngôi nhà, người ta vẫn tiếp tục sống trong ngôi nhà đó. Nếu thế chấp sổ đỏ của một mảnh đất, người ta vẫn có thể cày xới trên mảnh đất đó. Một ước mơ không phải là ngôi nhà hay mảnh đất, mà giống như mảnh sổ hồng sổ đỏ. Ngân hàng giữ ước mơ của cô gái như giữ những mảnh giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà hay quyền sử dụng đất đai. Cô không thể mỗi ngày đem ước mơ của mình ra nhìn ngắm tô điểm vun bồi hay nghiền ngẫm. Cô chỉ  biết tin rằng ước mơ vẫn là của cô, sau thời hạn 15 năm cô sẽ lấy lại nó và biến nó thành hiện thực.

Hiện tại cô cần tiền. Tiền đẻ ra tiền bằng cách kinh doanh. Cô tin chắc mình sẽ thành công, bất chấp tính may rủi không khác gì đánh bạc của những cuộc kinh doanh thời nay. Có khi nào cô nghĩ mình có thể thua trắng tay? Cũng có đôi lần. Lần đầu cô nghĩ đến điều đó ngay trong ngày đem ước mơ đi thế chấp. Cô thảng thốt nghĩ mình đã đặt giá trị lớn nhứt của tuổi trẻ vào một canh bạc. Thua là mất hết. Cuộc đời mình sẽ vô nghĩa khi không còn ước mơ. Nhưng cô tự trấn tỉnh, nắm chặt đồng tiền trong tay, quyết tâm: sống hay là chết, một lần thôi.

Mười tám cộng với mười lăm là băm ba. Từ băm ba đến bốn tám là đỉnh của đời người. Sau đó là khoảng ba mươi năm nữa của dốc bên kia. Ấy là một bài toán cộng với giả định người ta sống trong xã hội văn minh tiên tiến có môi trường sống lành và việc chăm sóc y tế tốt, khiến người ta có thể hưởng thọ trung bình bảy mươi chín mùa xuân. Nếu bây giờ người ta mười tám tuổi thì tính toán đời người đến tám mươi là điều khoa học cho là hợp lý.

Mười lăm trên tám mươi không phải là một tỷ lệ lớn. Cứ tạm quên ước mơ trong một thời gian ngắn. Hãy kiếm tiền trước đã. Mười lăm năm cho một mục tiêu cụ thể là tiền cũng có thể hơi dài, có khi may mắn giúp người ta thành đạt sớm hơn. Ngày nay những người trở thành tỷ phú ở tuổi chớm ba mươi không hiếm. A, Ba mươi tuổi với một đống tiền (không cần đếm), đừng nói chi chuộc lại giấc mơ đã thế chấp, mà ngay đến những giấc mơ hoang đường nhứt cũng có thể sắm được. Quên ước mơ tuổi trẻ đi mà đánh bạc với đời một phen.

Tôi có vô sòng bạc (casino) vài lần. Lần đầu đi chơi Las Vegas, hãng du lịch cho khách ở ngay trong một khách sạn kiêm sòng bạc. (Sáng hôm sau đi vòng vòng thì thấy toàn là casino và casino nào cũng kiêm khách sạn, tiệm rượu, sàn giải trí các kiểu. Người ta ăn ngủ đánh bạc ngay tại một chỗ là điều bình thường) Tôi cũng đánh bạc. Và may mắn là thua sạch túi ngay từ đầu. Nên không có điều kiện ăn dầm nằm dề chốn thiên đường lạc thú ấy. Túi hết tiền, ở ngoài cuộc chơi, tôi thong thả và bình thản quan sát những canh bạc diễn ra chung quanh mình.

Các nhà khoa học tâm lý nói tâm lý con bạc giống như tâm lý kẻ phiêu lưu mạo hiểm. Cả hai đều ý thức về khả năng thất bại, mất tiền, mất tương lai, mất mang.  Cả hai đều có niềm tin vận số và hy vọng  mơ hồ. Cả hai đều khao khát thành tích bất ngờ. Với người đánh bạc thành tích là tiền. Đương nhiên. Phía trên dãy bàn máy đánh bạc rực rỡ hàng chữ số to tướng “Trúng thưởng độc đắc một triệu đô la.” Phía dưới là những người ngồi trước máy cần mẫn bấm nút như công nhân trong một xưởng sản xuất dây chuyền. Nếu không vì niềm hy vọng trúng độc đắc thì sao phải còng lưng làm cái việc lẽ ra phải được trả lương như trong nhà máy? Có mấy ông bà ở tuổi về hưu chăm chú bên máy bất chấp cơ thể xuống cấp có thể đổ gục bất cứ lúc nào. Gương mặt họ từng lúc bừng lên vẻ hớn hở khi thắng vài chục đô rồi xìu xuống ảo não khi thua vài trăm đô, giữa hai cảm xúc đó là nét căng thẳng “phải thắng, sẽ thắng, thắng, thắng, thắng.”

Nhưng chỉ cần vô cuộc đỏ đen một thời gian là người ta ngộ ra tiền bạc “có / không” như ảo ảnh. Lúc vận đỏ, bỗng chốc trong tay có bạc triệu, cho người bưng rượu trăm bạc như chơi. Rồi chớp mắt bạc triệu bay biến như khói thuốc lá. Con bạc kiên trì đánh cược vào qui luật đỏ đen, tin chắc hết vận đen đời sẽ đỏ, miễn đừng bỏ cuộc. Phải chơi tới cùng. Thời gian đủng đỉnh trôi. Năm năm , mười năm. Mười ba năm. Tuổi đã chạm mức ba mươi. Sốt ruột. Quyết một canh bạc cuối cùng. Một phen này nữa thôi. Kẻo quá trễ. Không thế trễ hơn. Quá hạn thế chấp, làm sao lấy lại ước mơ? Mười bốn năm. Vẫn còn điên cuồng trong canh bạc, vẫn còn cháy ruột một ước mơ đã thế chấp.

Lững thững đi trong sòng bạc, tôi thấy kẻ cháy túi cầm cái voucher (phiếu uống rượu  miễn phí) qua quầy rượu uống đến say mèm, gục xuống sàn và bị bảo vệ sòng bạc xốc nách lôi đi. (Đi đâu tôi không biết). Sòng bạc là chỗ cho  người còn chơi, đang chơi, đang say chơi. Bất chợt tôi gặp một gương mặt đăm chiêu của người đàn bà trung niên. Không kìm được câu hỏi: Còn nhớ ước mơ đã thế chấp? Đôi mắt mệt mỏi không nhìn tôi. Ước mơ là gì? Đời chỉ là canh bạc.