ghi chép

(tiếp theo bài " Cuộc cách mạng giáo dục đang diễn ra ") Con số 23.000 người hoàn tất khóa học trên mạng đầu tiên của Sebastian Thrun so với tối đa 200 sinh viên mà ông có thể dạy ở trường đại học Stanford là một thành tích vĩ đại. Nhưng nếu so với 160.000 người ghi danh theo học từ đầu, thì tỷ lệ “tốt nghiệp” chưa tới 15%. Điều này xảy ra cho hầu hết các khóa học mở đại trà miễn phí (thường gọi tắt là MOOC: Massive open online courses), năm bảy chục ngàn người ghi danh, sau năm bảy tuần học chỉ còn chừng năm bảy ngàn người hoàn tất chương trình. Tức là “mười người đi học chín người thôi.” Chín người thôi ấy có mọi lý do để nói là dạy học “từ xa” không hiệu quả, hoặc hiệu quả không thể bằng dạy học trong lớp chánh qui với phương pháp chánh thống. Vả lại đại học không chỉ là sự truyền thụ tri thức. Đại học còn là nghiên cứu, thực nghiệm, tranh luận, giao tế, hội đoàn, vui chơi vân vân, chứ không chỉ ngồi trước cái máy tính. Hơn nữa, hầu hết người vào đại học đều muốn có ...

(tiếp theo bài Hai con đường lớn dẫn tới tương lai của giáo dục )   Trước tiên là những nhà cách mạng. Salman Khan, Sebastian Thrun, Andrew Ng, Anant Agarwal. Họ có những đặc điểm chung: được đào tạo và / hoặc giảng dạy, nghiên cứu tại những trường đại học hiện được coi là ưu tú nhứt thế giới như Harvard , Stanford.   Họ đều là di dân ở Mỹ: cha của Khan là người Bangladesh, Thrun là người Đức, Ng gốc Á châu sanh tại Anh, và Agarwal sanh trưởng ở Ấn Độ. Họ đã đi qua cánh cửa hẹp của những học viện “ưu tú” chỉ dành cho một thiểu số “ưu tú”,   và thấy rằng còn một đa số ưu tú đứng bên ngoài cánh cửa đang khao khát tri thức. Lãnh vực chuyên môn của họ   liên quan đến khoa học máy tính, nên họ nhìn thấy khả năng của kỷ thuật thay đổi được thế giới, và muốn vận dụng chúng để làm cuộc cách mạng giáo dục. (Sal Khan) Sebastian Thrun từng làm việc trong phòng thí nghiệm tối mật của công ty Google để thực hiện những ý tưởng “điên rồ” của mình, như xe hơi tự lái...

Khởi từ một tình bạn cảm động, phát sinh một ý tưởng vĩ đại, nhưng rồi câu chuyện diễn biến lãng xẹt, đạon cuối còn để mở. Hai người là bạn từ hồi mẫu giáo đến hết cấp một. Trong thời gian này gia đình Long (tên tôi đặt) ăn nên làm ra, ngày một phát đạt, trong   khi gia đình Minh (tôi đặt theo nhân vật trong truyện Trần Minh khố chuối) vẫn chật vật. Nên lên cấp 2 đôi bạn học 2 trường khác nhau: Long học trường “Quốc tế”, còn Minh học trường phổ thông cơ sở gần nhà. Hai người vẫn là bạn thân, bằng cách nào cũng khó hiểu. Hỏi Long, Long nói “Chơi với Minh từ nhỏ, quen rồi.” Hỏi Minh, Minh nói: “Long tốt với em, hay cho em mấy thứ nó không thích nữa.” Có khi cho cái áo thun, có khi cho cuốn sách. Hồi lớp 8 Long cho Minh cái điện thoại di động cũ vì đòi được mẹ mua cho cái mới, lý do để tiện rủ Minh đi chơi, chứ nhiều khi Minh không ra tiệm internet thì   khó “chat” hay “email” được.   Lâu lâu, như sinh nhật của bạn chung hồi cấp 1, Long chở Minh đi mua quà, đi sinh nh...

Mùi của nhà giống như mùi của người. Mình không bao giờ nhận ra mùi của mình. Mình chỉ ngửi và phân biệt được mùi của người khác. Một người quen của tôi bị tai nạn mất thị giác. Một hôm tôi đến thăm, thấy chị đang ngồi trong vườn, tôi tự mở cổng vào, bước rất nhẹ nhàng trên lối cỏ. Trước khi tôi lên tiếng chào, đã nghe chị gọi tên tôi. Hẳn là chị nghe tiếng cài cửa lách cách,   bước chân người đến gần, nhưng làm sao biết đó là tôi thay vì một người hàng xóm? Chị cười nói chị ngửi thấy mùi của tôi.   Tôi không đến nỗi giật mình. Tôi biết ai cũng có mùi. Hồi ở Pháp, tôi cứ phải ôm hôn xã giao các ông tây bà đầm. Gặp nhau là ôm hôn chụt chụt, nới vài ba câu rồi chia tay lại ôm hôn chụt chụt. Lúc đó tôi nhận ra mỗi người đều có mùi riêng, dù xài chung một hiệu nước hoa, và tôi đã tự hỏi người ta ngửi thấy ở tôi mùi gì? Nay nghe bạn nói, tôi vội hỏi ngay mùi của tôi ra sao. Chị nói là khó nói lắm, một mùi gì đó chỉ thoảng qua nhưng chị lập tức nhận ra tôi.   Khó nói ...

Tiền là thứ kỳ cục. Cũng là tiền nhưng khi nó chuyển đổi sở hữu từ người   tự-nguyện-cho sang người vui-lòng-nhận thì dường như nó đem lại hạnh phúc cho   người ta. Nhưng khi không có sự thỏa thuận, người mất tiền đau khổ đã đành mà người chiếm đoạt được tiền chưa chắc hạnh phúc. Nghe nói vậy. Tiền không cần trốn lánh đâu cả, nó chường ra ở mọi nơi, nhưng ai cũng phải đi kiếm tiền. Người thì kiếm đỏ mắt ra mấy đồng bạc cắc, người thì nhắm mắt thò tay cũng lấy được bạc triệu, bạc tỷ. Hay thật. Hồi xưa người ta ôm tiền khi sống, đến chết thì di chúc để lại cho con cháu hoặc họ hàng. Nói cho cùng đâu có ai chết mà ôm theo tiền. Nhưng ngày nay, được thuyết phục, hay nghiệm ra, rằng cho tiền vui hơn ôm tiền, nhiều người quyết định cho đi khi mình còn sống, thậm chí khi còn rất trẻ. Như vậy mình được hưởng niềm vui là người biết chia sẻ, hay kẻ ban ơn, hay người bác ái, nói chung là người tốt. Mấy nhà nghiên cứu tâm lý còn nói là tật của người có tiền là ưa kiểm soát (cont...