Biểu tượng của đẹp và sex
“Tôi ích kỷ, bộp chộp, và hơi chông chênh. Tôi mắc sai lầm, dễ nổi nóng,
và có lúc rất cứng đầu. Nhưng nếu anh không chịu đựng nỗi điều tồi tệ nhứt của
tôi, thì anh cũng không xứng đáng với điều tốt đẹp nhứt của tôi.”* Tác giả
câu này là Marilyn Monroe, nữ diễn viên điện ảnh Mỹ biểu tượng cho đẹp và sex.
Người đàn bà này có cuộc đời ly kỳ hơn tiểu thuyết: Ra đời
không có cha, mẹ loạn trí phải vô nhà thương điên, tuổi thơ trôi giạt từ gia đình cha mẹ nuôi đến viện mồ côi. Để có một
gia đình, Marilyn lấy chồng, lúc 16 tuổi. Từ tuổi đó, Marilyn tự kiếm sống bằng
lao động trong nhà máy, rồi làm người mẫu, và trở thành diễn viên điện ảnh, nổi
tiếng như ngôi sao tình dục hồi giữa thế kỷ 20.
Trong vòng 15 năm Marilyn lần lượt kết hôn rồi ly dị cả ba ông chồng: một
thủy thủ tàu buôn, một cầu thủ bóng chày, và kịch tác gia Arthur Miller. Tình
nhân thì có thể kể thí dụ một hai người, như anh em tổng thống Kennedy. Một hôm
người ta phát hiện Marilyn nằm chết trên giường ngủ. Người ta tin là bà bị ám
sát, dù thông cáo chính thức nói là bà tự tử. Năm đó bà 36 tuổi.
Marilyn Monroe đã học được từ tuổi thơ côi cút “cách tốt nhất để khỏi bị khốn khổ là đừng phàn
nàn và đừng đòi hỏi”* Khi ở trên đỉnh phù hoa, bà vẫn hằng đối diện với cái
tôi thời thơ ấu ấy. “Với tất cả thành đạt
quanh mình, tôi vẫn còn cảm thấy ánh mắt sợ hãi của cô gái nhỏ ấy đang nhìn ra
từ đôi mắt tôi. Cô bé lập đi lập lại rằng ‘tôi chưa từng sống, tôi chưa từng được
yêu’, và tôi thường bối rối nghĩ rằng chính tôi đang nói điều đó.”* Tại sao? “Người
ta có thói quen nhìn tôi như thể tôi là một thứ gương soi chứ không phải một
con người. Họ không hề thấy tôi, mà thấy những ý nghĩ dâm dục của chính họ, rồi họ tự
đeo mặt nạ đạo đức cho mình bằng cách gọi tôi là đồ dâm đãng.”*
Về những ông chồng, Marilyn nói họ là “những người tình tuyệt vời khi họ phản bội vợ”*. Phần mình, “tôi có quá nhiều mộng tưởng so với vai trò vợ
nhà… có lẽ tôi cũng chỉ là một mộng tưởng.”* Kinh nghiệm tình ái của bà: “Người đàn ông phải kích thích chính tinh thần và tâm trạng của người đàn bà
để làm cho tình dục thêm hào hứng. Người tình thực sự tuyệt vời là người có thể khiến mình đắm say bằng sự vuốt
ve trí tuệ và gieo hân hoan vào ánh mắt ta, hoặc chỉ đăm chiêu nhìn khoảng không.”* Những cuộc tìm kiếm tình yêu – hạnh phúc của
bà đều kết thúc buồn. “Tôi thà đau khổ một
mình hơn là đau khổ với ai đó.”*
Không phải bà coi trọng danh vọng hơn một “gia đình” bấp
bênh với một người đàn ông sống với bà với ưu tiên tình dục. Bà cũng ham muốn
có con cái, chứ “là Marilyn Monroe thì
hay ho gì? Tại sao tôi không thể chỉ là một người đàn bà bình thường? Một người
đàn bà có một gia đình… tôi sẵn sàng thỏa thuận để có một đứa con. Con của
chính tôi.”* Là Marilyn Monroe tức
là (gần như) trần truồng đầy quyến rũ trên màn bạc, phơi bày cái đẹp của thân
thể “để được ngắm, chứ không để gói kín.”*
Nhưng “là biểu tượng tình dục là vác một gánh quá nặng, đặc biệt khi người
ta mệt mỏi, tổn thương và hoang mang.”*
Sinh thời Marilyn đóng nhiều phim nổi tiếng, đem lại doanh
thu 200 triệu đô la. (giá trị đô la Mỹ cách đây nửa thế kỷ lớn hơn bây giờ rất nhiều). Nghề diễn viên là một lao
động vất vả và cần đầu tư cả tâm trí mới
hòng đạt được thành tựu, dù như ngôi sao tình dục. “Sự sáng tạo phải bắt đầu từ chất người, và
khi người ta là người, người ta có cảm xúc, người ta biết đau khổ.”* Marilyn Monroe ý thức vai diễn của mình trong
những bộ phim không được đánh giá cao về nghệ thuật. Bà luôn muốn có vai khác,
nhưng đạo diễn không muốn thử khai thác tài năng của bà, họ cho rằng khai thác sự hấp dẫn của
thân thể người đàn bà đẹp ấy là đủ hốt bạc. “Hollywood là nơi người ta được trả một ngàn đô cho một cái hôn và 50 xu
cho một tâm hồn.”* Ở đó “nữ diễn viên không phải là một cái máy,
nhưng bị đối xử như một cái máy. Cái máy
làm ra tiền.”*
Nhưng cuộc tìm kiếm lớn nhứt của Marilyn Monroe không hẳn là
đỉnh cao nghề nghiệp.hay người đàn ông lý tưởng để lập gia đình. “Tôi luôn cố gắng tìm kiếm chính mình với tư
cách một con người, điều này không dễ. Hàng triệu người sống cả đời mà không
tìm được chính mình. Nhưng đó là điều cần phải làm. Cách hay nhứt để tôi tìm được tôi như một con người là chứng
minh cho chính mình rằng mình là một nghệ
sĩ.”*
Người chồng cuối cùng của Marilyn Monroe, kịch tác giả
Arthur Miller, nói về bà: “Để sống còn, lẽ
ra nàng phải trở nên hoài nghi, phớt đời, hoặc vượt xa hơn hiện thực bản thân mình.
Nhưng thay vì vậy, nàng là một thi sĩ đứng ở góc phố cố gắng ngâm thơ cho một đám đông hè nhau kéo
áo tuột quần nàng.”*
Có một giai thoại , Marilyn Monroe gặp Albert Einstein bèn cặp
tay ông bảo tụi mình cưới nhau đi, con cái tụi mình sẽ thừa hưởng sự hoàn hảo của ngoại hình lẫn trí tuệ. Einstein nói nhưng rủi tụi mình đẻ ra những đứa có nhan sắc của tôi
và đầu óc của bà thì sao? Chuyện tiếu lâm này tiêu biểu cho thành kiến phổ biến
về Marilyn. Nhưng hãy đọc Fragments,
những mảnh vỡ, xuất bản lần đầu tiên sau khi Marilyn Monroe qua đời 48 năm. Quyển
sách tập hợp những mảnh giấy viết tay của chính Marilyn Monroe, gồm thư từ và
những ghi chép cho chính mình, có cả những bài thơ. Thỉnh thoảng tôi mới gặp được
người (bất kể đàn ông hay đàn bà, nhan sắc đủ bậc) nói / viết những điều tôi muốn
chép lại để ngẫm nghĩ.
(*) Trừ câu trích cuối bài của Arthur Miller, tất cả những
câu trích khác trong bài này (italic trong ngoặc kép) đều là của Marilyn
Monroe.