Bill Gates và cái cầu tiêu
Xin phép nói về cái cầu tiêu trước. Cầu tiêu hiện đại phổ biến ở đô thị văn minh ngày nay thường là cái bồn tráng men, cấu tạo chắc chắn và thẫm mỹ, sao cho người ngồi trên đó có tư thế như bức tượng “Người suy nghĩ” của Rodin. Sau khi “suy nghĩ” xong thì bấm nút hay gạt chốt để xả , hoặc khỏi cần làm gì hết vì bồn cầu có gắn máy cảm ứng, tự động xả nước, có người gọi nó là “cầu tiêu máy”. Cái cầu tiêu máy này được phát minh hồi thế kỷ thứ 18 và được coi là một trong những phát minh vĩ đại đã làm thay đổi một cách ấn tượng cách sống của con người. Ấy là nói về những “người” sống ở những đô thị phát triển với hệ thống cống thải và xử lý chất thải. Khoảng 2,6 tỷ “người” khác, phần lớn ở “thế giới thứ ba” thì cả đời không hề biết “cầu tiêu máy” là gì. Tất nhiên họ cũng có những hình thức cầu tiêu khác, có kiểu “truyền thống”, có kiểu tự nhiên sảng khoái, như “ỉa đồng” chẳng hạn. Nhưng tất cả những kiểu đó đều bị coi là không đảm bảo vệ sinh và bị qui cho tội gây ra cái chết của 1,5 triệu trẻ em trên thế giới – hàng năm, vì bệnh tiêu chảy.
Mở ngoặc: Từ năm sáu tuổi, bắt đầu đi học, tôi bị cô giáo “uốn lưỡi”, dạy nói đi tiểu khi mắc đái, và nói đi tiêu thay cho ỉa. Đến bây giờ tôi chỉ dùng từ đái ỉa chỗ riêng tư, còn khi viết lách hay nói năng nơi công cộng thì dùng chữ đi tiêu đi tiểu, nhưng vẫn không hiểu tại sao hai từ “tiêu, tiểu” lại … sạch sẽ hơn “đái, ỉa”. Đóng ngoặc. Nhưng chuyện ngôn ngữ để khi khác tranh cãi, tôi đang nghĩ đến Bill Gates, người mà chắc ai cũng biết là ai.
Tôi nghĩ đến Bill Gates vì nghe nói khi trở thành người giàu nhứt thế giới, ông xây một dinh thự đắt nhứt thế giới, tất nhiên, và thông minh nhứt thế giới - nhà của người sáng lập Microsoft mà. Ai tò mò có thể gõ chữ “Bill Gates’ House” mà coi cho lé mắt ngôi nhà rộng 6,100 mét vuông, riêng sảnh tiếp tân đãi được 150 thực khách ngồi bàn ăn đàng hoàng. Ấy là số liệu nhà hồi mới xây, chứ từ đó đến nay ngôi nhà hẳn đã trải qua vô sô lần “upgrade” như Windows vậy. Theo Wikipedia thì tân khách được mời ở trong nhà Bill Gates được đeo bí số (pin) để khi khách bước vào phòng thì mọi thứ: nhiệt độ, ánh sáng, âm nhạc, vân vân sẽ thay đổi cho thích hợp với sở thích của khách. Chắc là phải có bộ óc của người viết truyện khoa học giả tưởng mới hình dung được dinh thự thông minh như vậy. Chắc chỗ nào cũng có gắn chip, thứ gì cũng có thể tương tác với hoạt động và suy tư của người sống trong đó. Chẳng hạn Bill đi toa-lét và nhăn nhó vì chất thải của mình bốc mùi thì cái cầu tiêu lập tức (bằng cách nào đó) khử hết mùi thối, thậm chí còn bốc lên mùi thơm đặc trưng chỉ ngửi được ở đẳng cấp tỷ phú mà thôi
Vì chút tò mò, và rảnh, tôi thử gú gồ mấy chữ Bill Gates và cái cầu tiêu, thì ô hô, ra cái gì đây? Bill Gates đang nỗ lực để phát minh lại cái cầu tiêu. Bằng cách nào? Rất ư hàn lâm : Hổ trợ mấy chục trường đại học nghiên cứu sao cho ra được một mô hình cầu tiêu kiểu mới, thân thiện môi trường, “vệ sinh bền vững,” không hao tốn điện nước như mấy cái “cầu tiêu máy”, lại sản xuất được năng lượng, nước sạch và cả chất dinh dưỡng nữa chứ! Cầu tiêu mới này phải có tính “độc lập” , không phụ thuộc vào hệ thống cống thải hay gì khác cả, để có thể lắp đặt với giá cả phải chăng ở bất kỳ nơi khỉ ho cò gáy nào trên thế giới thứ ba, khiến người nghèo bỏ dần thói quen ỉa đồng. Nhưng đây mới là chi tiết ấn tượng: Bill Gates chi 42 triệu Mỹ kim cho đề án phát minh lại cái cầu tiêu này.
Là một trong số rất ít người trên hành tinh xanh mà công việc chính là tiêu tiền, chứ không phải kiếm tiền, Bill Gates hiện nay tự coi công việc của ông là tiêu 37,1 tỷ đô la của quỹ từ thiện mang tên ông và vợ ông vô chuyện gì (cho đáng). Ông từng cảm thán khi đi qua “thế giới thứ ba” rằng ở đó dân chúng chẳng biết ông là ai cả. Nhưng tất nhiên ông tổng thư ký Liên hiệp Quốc Ban Ki-Moon thì biết ai là người giàu nhứt nhì thế giới để gõ cửa tìm sự ủng hộ cho dự án phát triển thiên niên kỷ mà một trong những mục tiêu là đến năm 2015 không còn người ỉa đồng (trên bình diện thế giới). Thực tế những nước đang phát triển mạnh cho thấy, kinh tế khá lên thì đời sống dân chúng tất nhiên được cải thiện, người ta có tiền thì xây ngay cầu tiêu máy trong nhà, thậm chí trong từng phòng ngủ. Nhưng cầu tiêu máy tốn nước hại điện đều là lãng phí nguồn tài nguyên đang ngày càng quí hiếm. Người giàu xứ văn minh muốn là người nghèo xứ lạc hậu ăn ở sạch sẽ vệ sinh như họ, nhưng đừng phí phạm của cải như họ. Dù sao cũng là thiện chí. Bill Gates ủng hộ ngay.
Với 42 triệu Mỹ kim, hy vọng đến năm 2015 các viện nghiên cứu trường đại học sẽ đưa ra ít nhứt một mô hình cầu tiêu mới, có khả năng dùng chính năng lượng phát sinh trong quá trình phân hủy chất thải để phục hồi lại nước và muối trong phân và nước tiểu, lọc nước tiểu thành nước sạch, hơn thế năng lượng còn được tích trữ để thắp sáng vào ban đêm và cung cấp điện sinh sinh hoạt cho dân địa phương, … (cầu tiêu mới đạt yêu cầu của Bill có tất cả 8 chức năng!) Nếu đề án này thành công, ít năm nữa trên khắp hang cùng ngõ hẹp ở “thế giới thứ ba” dân chúng nghe nói đến Bill Gates là hớn hở nghĩ đến cái cầu tiêu. Có khi nhờ vậy mà cái tên ấy đáng ngưỡng mộ hơn.
Lý Lan
Mở ngoặc: Từ năm sáu tuổi, bắt đầu đi học, tôi bị cô giáo “uốn lưỡi”, dạy nói đi tiểu khi mắc đái, và nói đi tiêu thay cho ỉa. Đến bây giờ tôi chỉ dùng từ đái ỉa chỗ riêng tư, còn khi viết lách hay nói năng nơi công cộng thì dùng chữ đi tiêu đi tiểu, nhưng vẫn không hiểu tại sao hai từ “tiêu, tiểu” lại … sạch sẽ hơn “đái, ỉa”. Đóng ngoặc. Nhưng chuyện ngôn ngữ để khi khác tranh cãi, tôi đang nghĩ đến Bill Gates, người mà chắc ai cũng biết là ai.
Tôi nghĩ đến Bill Gates vì nghe nói khi trở thành người giàu nhứt thế giới, ông xây một dinh thự đắt nhứt thế giới, tất nhiên, và thông minh nhứt thế giới - nhà của người sáng lập Microsoft mà. Ai tò mò có thể gõ chữ “Bill Gates’ House” mà coi cho lé mắt ngôi nhà rộng 6,100 mét vuông, riêng sảnh tiếp tân đãi được 150 thực khách ngồi bàn ăn đàng hoàng. Ấy là số liệu nhà hồi mới xây, chứ từ đó đến nay ngôi nhà hẳn đã trải qua vô sô lần “upgrade” như Windows vậy. Theo Wikipedia thì tân khách được mời ở trong nhà Bill Gates được đeo bí số (pin) để khi khách bước vào phòng thì mọi thứ: nhiệt độ, ánh sáng, âm nhạc, vân vân sẽ thay đổi cho thích hợp với sở thích của khách. Chắc là phải có bộ óc của người viết truyện khoa học giả tưởng mới hình dung được dinh thự thông minh như vậy. Chắc chỗ nào cũng có gắn chip, thứ gì cũng có thể tương tác với hoạt động và suy tư của người sống trong đó. Chẳng hạn Bill đi toa-lét và nhăn nhó vì chất thải của mình bốc mùi thì cái cầu tiêu lập tức (bằng cách nào đó) khử hết mùi thối, thậm chí còn bốc lên mùi thơm đặc trưng chỉ ngửi được ở đẳng cấp tỷ phú mà thôi
Vì chút tò mò, và rảnh, tôi thử gú gồ mấy chữ Bill Gates và cái cầu tiêu, thì ô hô, ra cái gì đây? Bill Gates đang nỗ lực để phát minh lại cái cầu tiêu. Bằng cách nào? Rất ư hàn lâm : Hổ trợ mấy chục trường đại học nghiên cứu sao cho ra được một mô hình cầu tiêu kiểu mới, thân thiện môi trường, “vệ sinh bền vững,” không hao tốn điện nước như mấy cái “cầu tiêu máy”, lại sản xuất được năng lượng, nước sạch và cả chất dinh dưỡng nữa chứ! Cầu tiêu mới này phải có tính “độc lập” , không phụ thuộc vào hệ thống cống thải hay gì khác cả, để có thể lắp đặt với giá cả phải chăng ở bất kỳ nơi khỉ ho cò gáy nào trên thế giới thứ ba, khiến người nghèo bỏ dần thói quen ỉa đồng. Nhưng đây mới là chi tiết ấn tượng: Bill Gates chi 42 triệu Mỹ kim cho đề án phát minh lại cái cầu tiêu này.
Là một trong số rất ít người trên hành tinh xanh mà công việc chính là tiêu tiền, chứ không phải kiếm tiền, Bill Gates hiện nay tự coi công việc của ông là tiêu 37,1 tỷ đô la của quỹ từ thiện mang tên ông và vợ ông vô chuyện gì (cho đáng). Ông từng cảm thán khi đi qua “thế giới thứ ba” rằng ở đó dân chúng chẳng biết ông là ai cả. Nhưng tất nhiên ông tổng thư ký Liên hiệp Quốc Ban Ki-Moon thì biết ai là người giàu nhứt nhì thế giới để gõ cửa tìm sự ủng hộ cho dự án phát triển thiên niên kỷ mà một trong những mục tiêu là đến năm 2015 không còn người ỉa đồng (trên bình diện thế giới). Thực tế những nước đang phát triển mạnh cho thấy, kinh tế khá lên thì đời sống dân chúng tất nhiên được cải thiện, người ta có tiền thì xây ngay cầu tiêu máy trong nhà, thậm chí trong từng phòng ngủ. Nhưng cầu tiêu máy tốn nước hại điện đều là lãng phí nguồn tài nguyên đang ngày càng quí hiếm. Người giàu xứ văn minh muốn là người nghèo xứ lạc hậu ăn ở sạch sẽ vệ sinh như họ, nhưng đừng phí phạm của cải như họ. Dù sao cũng là thiện chí. Bill Gates ủng hộ ngay.
Với 42 triệu Mỹ kim, hy vọng đến năm 2015 các viện nghiên cứu trường đại học sẽ đưa ra ít nhứt một mô hình cầu tiêu mới, có khả năng dùng chính năng lượng phát sinh trong quá trình phân hủy chất thải để phục hồi lại nước và muối trong phân và nước tiểu, lọc nước tiểu thành nước sạch, hơn thế năng lượng còn được tích trữ để thắp sáng vào ban đêm và cung cấp điện sinh sinh hoạt cho dân địa phương, … (cầu tiêu mới đạt yêu cầu của Bill có tất cả 8 chức năng!) Nếu đề án này thành công, ít năm nữa trên khắp hang cùng ngõ hẹp ở “thế giới thứ ba” dân chúng nghe nói đến Bill Gates là hớn hở nghĩ đến cái cầu tiêu. Có khi nhờ vậy mà cái tên ấy đáng ngưỡng mộ hơn.
Lý Lan
