hình của nước
Cái ao trước ngôi chùa này, theo lời anh Thượng, trước đây là ao tự nhiên, về sau được xây bờ và thành bằng gạch men, trang trí mấy bông sen hồng, coi cũng đẹp mắt. Nhưng rõ ràng giọng nói và ánh mắt anh luyến tiếc cái ao xưa nhiều lắm. Mình không biết cái ao thưở chưa bị xây vuông vức, chỉ tưởng tượng cái đẹp cái hay của một cái ao tự nhiên theo vài bức tranh nông thôn từng được xem. Những cái ao nhà quê đó thường có cái cầu ao, một không gian sinh hoạt đầy nữ tính. Tưởng tượng cái ao tự nhiên trước ngôi chùa (có cái cầu ao) chắc là cảnh trí đậm sệt nét văn hoá đồng bằng bắc bộ. Nhưng cái ao xây như vầy cũng đẹp.
Cái này hình như là giếng trong nhà hay hầm chứa nước. Mình thường gặp những "hầm" chứa nước mưa trong các nhà ở nông thôn miền nam vùng ven biển, nơi nước sông mặn và nước giếng chua. Hồi xưa người ta xếp những cái lu sành dài theo hiên nhà, sau này có nhà dùng thùng phuy hoặc thùng đúc bằng xi măng hình ống, có nhà xây luôn một cái hầm nổi hình vuông hay chữ nhật. Cái này hình như cũng là hầm chứa nước. Mình nhìn vô thấy tối thui, nhưng vì mới bị quở khi ngó lên cái gác chuông hỏi có phải là cái gác chuông không, nên không dám hỏi tiếp cái giống hầm nước đó có phải là cái hầm nước không.
Cái này thì mình biết chính xác là cái giếng, vì được chủ nhân giới thiệu. Chủ nhân là một hoạ sĩ và anh biến không gian sống của mình thành một thế giới nghệ thuật. Nên cái giếng cũ được anh đấp thêm phần nổi bên trên, lại bày thêm một cái chum bên cạnh, trong khung cảnh cây cỏ liêu xiêu còn sót chút nắng chiều, gợi một nỗi hoài niệm mơ hồ. Mình đọc truyện xóm giếng của Tô Hoài hồi lớp đệ thất hay đệ lục thì phải. Truyện đó khiến mình hình dung một cái "giếng làng" ở nông thôn miền bắc rất khác cái giếng này. Cái này đã được ... nghệ thuật hoá. Mình ngó xuống giếng thấy có nước, nhưng nước không trong. Chắc là cái giếng này ít được xài, vì nước giếng phải múc lên xài thường xuyên nước mới trong.
Cái này có thể là ao hay giếng. Nó ở phía sau một ngôi chùa, vị trí của cái giếng trời, nhưng nó bự như cái ao. Chú em đang hì hụi cạy một cây si mọc bám trên thành gạch của cái ao nói là ngày xưa ao này là nguồn nước cho dân các làng chung quanh, nhưng bây giờ ao thuộc phạm vi di tích văn hoá quốc gia được quản lý nên không cho dân vào lấy nước nữa. Mình hỏi vậy rồi dân lấy nước ở đâu? Chú em không trả lời.
HÌnh này thì chắc ai cũng nhận ra: hồ Gươm. Lúc đó ban chiều, bác này mặc nguyên bộ côm lê đứng bên mép hồ tập thể dục.