bối cảnh công việc
Sáng nay nhận được thư này của Hân, mình nghĩ nên đăng nốt cho trọn vẹn câu chuyện về Trí Việt và tác quyền hôm qua.
Chị Lan ạ,
Em cảm ơn và tôn trọng sự thẳng thắn của chị. Chị nói đúng, nhưng hơi quá lời. Ước gì chị tìm hiểu cặn kẽ hơn rồi hãy nói với em những lời như vậy (nhất là khi chị nói là chị "vẫn yêu mến" em)!
Khi làm tập The Lost Souls, em biết là mình sẽ gặp khó khăn về bản quyền hơn là đối với các quyển sách mua bản quyền từ nước ngoài. Bởi đối với nước ngoài, mình chỉ việc liên hệ với một nơi là Nhà xuất bản giữ bản quyền là họ sẽ thu xếp giúp mình. Còn ở VN, mình phải liên hệ xin phép từng tác giả. Và chắc chị cũng biết, Trí Việt chưa từng có kinh nghiệm trong việc xuất bản sách của các tác giả trong nước. Chính vì vậy mà khi em có ý tưởng làm quyển sách này, tất cả mọi người trong công ty đều ngăn cản em vì e sợ điều đó. Nhưng có lẽ vì em vẫn "nặng nợ" với Văn học Việt Nam nên cứ muốn làm một điều gì đó để kéo số độc giả trẻ thích đọc song ngữ của Chicken Soup về với truyện ngắn Việt Nam mình. Và chẳng lẽ Trí Việt vì quá e sợ sự phức tạp trong việc liên hệ với các tác giả trong nước mà mãi không dám làm sách của Việt Nam? Dù sao cũng cần có bước đi đầu tiên chứ? Vì dù có thể nó phức tạp, nhưng mình vẫn là người Việt Nam với nhau mà! Chính vì nghĩ vậy nên em mới cương quyết làm, và như trong mail đầu tiên em có nói đó là "làm thử nghiệm quyển này" - đây là quyển đầu tiên - nhưng em đã làm với tất cả tấm lòng trân trọng các tác giả và độc giả của mình. Em đã tìm mọi cách có thể được để liên hệ với các tác giả, và dành thời gian cho việc liên hệ này là 3 tháng trước khi quyết định in. Đồng thời, em đã ghi ngay ở đầu sách lời cảm ơn các tác giả có tác phẩm in trong tập kèm với lời xin lỗi đối với những ai mà em chưa liên hệ trực tiếp được (như trường hợp của chị); tiếp đó là địa chỉ, số điện thoại, fax, e-mail, website của Trí Việt để các tác giả có thể liên hệ nhận nhuận bút và sách biếu. Em hoàn toàn không cư xử kiểu "không điếm xỉa gì đến tác giả, thậm chí trốn biệt hay cự nự khi tác giả biết và đòi tác quyền" như chị đã so sánh. (Và việc em nhiều lần chủ động liên hệ với chị như vừa rồi chắc chị cũng hiểu, đó không phải là biểu hiện của việc làm ăn "trí trá", phải không chị?).
Chị cũng nói đúng về việc "lẽ ra không liên lạc được với chị thì em cứ bỏ truyện của chị ra khỏi tuyển tập đó". Em xin lỗi vì đã không quyết định như vậy. Nhưng thật ra em cũng đã có nghĩ đến việc này và phân vân rất nhiều. Chính vì vậy mà em có hỏi ý kiến của chị Vàng Anh và chị Kim Cúc (ở góc độ là một nhà văn) là nếu em không liên hệ được mà vẫn in và ghi tất cả lời cảm tạ, địa chỉ.... như trên đã nói thì có được hay không, bởi vì thật ra em rất tiếc khi phải bỏ đi bất cứ một tác phẩm nào nếu như không vì một lý do "cấm kỵ" nào đó. Và em cũng sai khi nghĩ rằng ý kiến của các chị ấy có thể tiêu biểu cho ý kiến chung của các nhà văn, bởi chị đã cho em thấy mỗi nhà văn mỗi cách nhìn và cách phản ứng hoàn toàn khác nhau trong việc này. Khi nghe các chị ấy nói "Không sao đâu, em làm với thiện chí tốt mà", em vẫn cảm thấy hơi lo lo - nhưng là với các nhà văn "Bắc Hà" mà em chưa từng biết mặt và nghe nói là rất khó tính. Thật lòng, về mặt cảm xúc, em có bất ngờ và cảm thấy buồn khi chị vội vàng mắng em như vậy. Nhưng dù sao về công việc, em vẫn cảm ơn vì ý kiến thẳng thắn của chị. Một lần nữa em xin lỗi và sẽ rút kinh nghiệm về việc này chị ạ.
Em cũng xin nói thêm một chút về truyện "Đêm sao" của chị. Thật tình em nghĩ chị đã biết về bản dịch tiếng Anh của truyện, vì bản dịch này đã được in trên báo Vietnam News, February 11-18, 1996 .
Một số ý chia sẻ với chị về lý do để xảy ra "sự cố" này. Vì em vẫn nhớ về chị với tính tình thẳng thắn, phóng khoáng như lúc em gặp chị vài năm trước đây nên em mới tâm sự tất cả về bối cảnh công việc và cảm xúc của em trong việc này, để mong chị hiểu em hơn. Nhưng dù với bất kỳ lý do nào đi nữa thì em cũng công nhận là mình đã sai với chị. Em xin lỗi chị.
Chúc chị nhiều sức khỏe.
NGỌC HÂN
Thì ra cái truyện "Đêm sao" đã bị dịch và in từ 11 năm trước! Mình không biết vì người dịch hay tờ báo Vietnam News đó không hề điếm xỉa gì tới mình cả. Bây giờ mình cũng chưa biết mặt mũi bản dịch đó ra sao!
Theo "bối cảnh công việc" mà Hân đã nêu thì mình thông cảm, và rút lại từ "trí trá" đối với Hân (và Trí Việt). Mong từ nay chuyện tác quyền ở xứ mình ngày càng được tôn trọng và người ta cư xử với nhau minh bạch, tử tế.
Chị Lan ạ,
Em cảm ơn và tôn trọng sự thẳng thắn của chị. Chị nói đúng, nhưng hơi quá lời. Ước gì chị tìm hiểu cặn kẽ hơn rồi hãy nói với em những lời như vậy (nhất là khi chị nói là chị "vẫn yêu mến" em)!
Khi làm tập The Lost Souls, em biết là mình sẽ gặp khó khăn về bản quyền hơn là đối với các quyển sách mua bản quyền từ nước ngoài. Bởi đối với nước ngoài, mình chỉ việc liên hệ với một nơi là Nhà xuất bản giữ bản quyền là họ sẽ thu xếp giúp mình. Còn ở VN, mình phải liên hệ xin phép từng tác giả. Và chắc chị cũng biết, Trí Việt chưa từng có kinh nghiệm trong việc xuất bản sách của các tác giả trong nước. Chính vì vậy mà khi em có ý tưởng làm quyển sách này, tất cả mọi người trong công ty đều ngăn cản em vì e sợ điều đó. Nhưng có lẽ vì em vẫn "nặng nợ" với Văn học Việt Nam nên cứ muốn làm một điều gì đó để kéo số độc giả trẻ thích đọc song ngữ của Chicken Soup về với truyện ngắn Việt Nam mình. Và chẳng lẽ Trí Việt vì quá e sợ sự phức tạp trong việc liên hệ với các tác giả trong nước mà mãi không dám làm sách của Việt Nam? Dù sao cũng cần có bước đi đầu tiên chứ? Vì dù có thể nó phức tạp, nhưng mình vẫn là người Việt Nam với nhau mà! Chính vì nghĩ vậy nên em mới cương quyết làm, và như trong mail đầu tiên em có nói đó là "làm thử nghiệm quyển này" - đây là quyển đầu tiên - nhưng em đã làm với tất cả tấm lòng trân trọng các tác giả và độc giả của mình. Em đã tìm mọi cách có thể được để liên hệ với các tác giả, và dành thời gian cho việc liên hệ này là 3 tháng trước khi quyết định in. Đồng thời, em đã ghi ngay ở đầu sách lời cảm ơn các tác giả có tác phẩm in trong tập kèm với lời xin lỗi đối với những ai mà em chưa liên hệ trực tiếp được (như trường hợp của chị); tiếp đó là địa chỉ, số điện thoại, fax, e-mail, website của Trí Việt để các tác giả có thể liên hệ nhận nhuận bút và sách biếu. Em hoàn toàn không cư xử kiểu "không điếm xỉa gì đến tác giả, thậm chí trốn biệt hay cự nự khi tác giả biết và đòi tác quyền" như chị đã so sánh. (Và việc em nhiều lần chủ động liên hệ với chị như vừa rồi chắc chị cũng hiểu, đó không phải là biểu hiện của việc làm ăn "trí trá", phải không chị?).
Chị cũng nói đúng về việc "lẽ ra không liên lạc được với chị thì em cứ bỏ truyện của chị ra khỏi tuyển tập đó". Em xin lỗi vì đã không quyết định như vậy. Nhưng thật ra em cũng đã có nghĩ đến việc này và phân vân rất nhiều. Chính vì vậy mà em có hỏi ý kiến của chị Vàng Anh và chị Kim Cúc (ở góc độ là một nhà văn) là nếu em không liên hệ được mà vẫn in và ghi tất cả lời cảm tạ, địa chỉ.... như trên đã nói thì có được hay không, bởi vì thật ra em rất tiếc khi phải bỏ đi bất cứ một tác phẩm nào nếu như không vì một lý do "cấm kỵ" nào đó. Và em cũng sai khi nghĩ rằng ý kiến của các chị ấy có thể tiêu biểu cho ý kiến chung của các nhà văn, bởi chị đã cho em thấy mỗi nhà văn mỗi cách nhìn và cách phản ứng hoàn toàn khác nhau trong việc này. Khi nghe các chị ấy nói "Không sao đâu, em làm với thiện chí tốt mà", em vẫn cảm thấy hơi lo lo - nhưng là với các nhà văn "Bắc Hà" mà em chưa từng biết mặt và nghe nói là rất khó tính. Thật lòng, về mặt cảm xúc, em có bất ngờ và cảm thấy buồn khi chị vội vàng mắng em như vậy. Nhưng dù sao về công việc, em vẫn cảm ơn vì ý kiến thẳng thắn của chị. Một lần nữa em xin lỗi và sẽ rút kinh nghiệm về việc này chị ạ.
Em cũng xin nói thêm một chút về truyện "Đêm sao" của chị. Thật tình em nghĩ chị đã biết về bản dịch tiếng Anh của truyện, vì bản dịch này đã được in trên báo Vietnam News, February 11-18, 1996 .
Một số ý chia sẻ với chị về lý do để xảy ra "sự cố" này. Vì em vẫn nhớ về chị với tính tình thẳng thắn, phóng khoáng như lúc em gặp chị vài năm trước đây nên em mới tâm sự tất cả về bối cảnh công việc và cảm xúc của em trong việc này, để mong chị hiểu em hơn. Nhưng dù với bất kỳ lý do nào đi nữa thì em cũng công nhận là mình đã sai với chị. Em xin lỗi chị.
Chúc chị nhiều sức khỏe.
NGỌC HÂN
Thì ra cái truyện "Đêm sao" đã bị dịch và in từ 11 năm trước! Mình không biết vì người dịch hay tờ báo Vietnam News đó không hề điếm xỉa gì tới mình cả. Bây giờ mình cũng chưa biết mặt mũi bản dịch đó ra sao!
Theo "bối cảnh công việc" mà Hân đã nêu thì mình thông cảm, và rút lại từ "trí trá" đối với Hân (và Trí Việt). Mong từ nay chuyện tác quyền ở xứ mình ngày càng được tôn trọng và người ta cư xử với nhau minh bạch, tử tế.
