Trí Việt và tác quyền
Cái này sẽ dài, nhưng người nào quan tâm đến văn học, dịch thuật, sách, và xuất bản ở VN nên chịu khó đọc. Đây là thư từ qua lại bằng email giữa mình và một biên tập viên của công ty Trí Việt.
Ngày 18 tháng 4, 2007 mình nhận được email này của Dương Ngọc Hân:
Chi Ly Lan oi,
Em khong biet chi co nhan duoc email cua em hom truoc khong, nen em gui lai lan nua. Neu chi nhan duoc mail nay thi cho em biet voi nhe!
Chuc chi luon vui, khoe.
Ngoc Han
----- Original Message -----
From: Ngoc Han
To:
Sent: Thursday, January 18, 2007 11:14 AM
Subject: Kinh gui chi Ly Lan
Chao chi Ly Lan,
Em la Ngoc Han, truoc day em la bien tap vien o NXB Van Nghe, thoi gian chi in Khi Nha Van Khoc, Dam Duong Lang Thang... Em cung la nguoi bien tap cho cuon Chang Vi Tinh cua chi Luu Thi Luong va tap tho cua 3 chi in o NXB Van Nghe... Khong biet chi con nho em khong?
Gan day em chuyen qua phu trach bien tap o Cong ty First News ( Tri Viet ) va em dang chuan bi ban thao cho mot tuyen tap truyen ngan Viet Nam theo chu de Nhung tam hon lac( The Lost Souls), song ngu, do Thay Ton That Lan dich ban tieng Anh. Em co chon truyen Dem Sao cua chi cung voi khoang 15 tac gia khac, trong do co chi Vang Anh, Ngo Thi Kim Cuc, Nguyen Ngoc Tu va mot so nha van phia Bac nhu Nguyen Quang Than, Nguyen Ban... Em hoi mai moi co duoc dia chi e-mail nay cua chi, do chi Vang Anh cung cap, de xin phep chi cho em su dung truyen Dem Sao vao tap nay. Khong biet y cua chi nhu the nao?
(…)
Mang yahoo gan day rat "chap chon", em khong biet mail nay co toi tay chi khong nua. Hy vong no khong di lac duong va em se nhan duoc y kien cua chi trong thoi gian som nhat :).
Chuc chi vui, khoe va hanh phuc.
Em
Duong Ngoc Han
From: Ly Lan
To: Ngoc Han
Sent: Wednesday, April 18, 2007 08:33 PM
Subject: Re: Kinh gui chi Ly Lan
Han men,
That dang tiec vi minh da khong gap duoc Han luc minh ve VN. Thu nay cua Han bua nay minh moi doc duoc. Xin loi nhe.
Minh khong he duoc ong Ton That Lan lien lac ve viec dich truyen Dem Sao, neu truyen da duoc dich roi thi minh rat muon duoc xem ban dich do.
Ve viec xuat ban tac pham VN bang song ngu, minh co ban voi Bich Ngan va cung co ke hoach thuc hien. Khong biet Han con lam cho nxb Van Nghe hay khong? Chung ta co the hop tac neu muc tieu cua Tri Viet khong chi gioi han trong viec tieu thu sach trong gioi SVHS.
Chuc em vui
Lan
Ngoc Han wrote:
Chi Lan men,
Em rat vui vi nhan duoc thu chi. Viec mail khong toi duoc nhu vay la do em ghi khong dung dia chi mail cua chi trong 2 lan gui truoc day: thieu mat 1 so 2000, vi chi Vang Anh o Ha Noi doc cho em qua dien thoai nen em nghe khong chinh xac. Du sao cuoi cung da toi duoc voi chi la vui roi!
Mail dau tien em viet cho chi la vao thang Gieng, nen bay gio sach da in ra roi. Theo em thi no cung kha "dep trai" va cung co phan hoi tot tu doc gia. Em rat muon gui nhuan but va sach tang den chi som ma khong biet gui o dau. Chi cho em biet cach gui lam sao de chi nhan duoc thuan tien nhat nghen chi!
Ve loai sach nay, tat nhien doi tuong cua no khong gioi han trong gioi SVHS. Y cua em hom truoc la chinh su nong nhiet cua HSSV voi loai sach Chicken Soup for the Soul song ngu Anh - Viet da giup em manh dan lam sach truyen ngan song ngu Viet - Anh. Doi tuong doc gia cua Tri Viet rong hon rat nhieu voi nhung quyen sach tao duoc du luan nhu Hoi ky Hillary Clinton vua qua, hay quyen Khong the chuoc loi (Failure to Antone cua Allen Hassan, mot bac si nguoi My viet ve chien tranh VN voi nhung su that va su sam hoi chan thanh) ma tui em dang chuan bi hop bao de ra mat vao 24.04.07 nay.
Chi nho cho em biet som cach gui sach bieu chi nhe. Khi chi nhan duoc sach roi, neu chi co "cam hung" thi chi em minh se ban tiep viec thuc hien nhung cuon tiep theo hen!
Em chuc chi vui va co nhieu suc khoe.
Ngoc Han
Mình đã tính bỏ qua chuyện này, như đã từng bỏ qua nhiều chuyện tương tự như vậy, nhưng nghĩ lại, thấy nên có một nổ lực để (hy vọng) thay đổi tình hình tác quyền ở xứ mình.
Đây là thư mình đáp lại Hân sáng nay:
Hân ạ,
Em đặt chị trước sự đã rồi. Lẽ ra không liên lạc được với chị thì em cứ bỏ truyện của chị ra khỏi tuyển tập đó. Chưa có sự đồng thuận của tác giả mà đã cho dịch và xuất bản tác phẩm của người ta là vi phạm tác quyền, em thừa biết điều đó. Chị biết một số người làm sách ở Việt Nam cũng tự ý xài đỡ tác phẩm của người ta mà không điếm xỉa gì đến tác giả, thậm chí trốn biệt hay cự nự khi tác giả biết và đòi tác quyền. Em bây giờ đề nghị gởi nhuận bút và sách biếu thì coi như biết điều hơn những người kia. Nhưng chị thất vọng về Trí Việt. Chị từng đọc báo thấy nói công ty này tiên phong trong việc thương lượng tác quyền với các tác giả nước ngoài. Chị không biết việc thương lượng đó được tiến hành như thế nào, cũng đặt người ta trước sự đã rồi, hay tuân thủ nghiêm túc các điều luật để bày tỏ sự tôn trọng tác giả đồng thời chứng tỏ mình là người xuất bản chuyên nghiệp am hiểu luật lệ. Không lẽ Trí Việt làm ăn với người nước ngoài cũng trí trá, mà không lẽ Trí Việt tôn trọng tác giả nước ngoài hơn tác giả Việt Nam? Cả hai cái không lẽ này có lẽ là “chuyện thường ngày” ở xứ mình, nhưng đã đến lúc nó phải thay đổi. Nên Hân à, chị nhớ em chứ, và vẫn yêu mến em, nên chị thẳng thắn với em (và Trí Việt).
Mong em vui.
Lan
Ngày 18 tháng 4, 2007 mình nhận được email này của Dương Ngọc Hân:
Chi Ly Lan oi,
Em khong biet chi co nhan duoc email cua em hom truoc khong, nen em gui lai lan nua. Neu chi nhan duoc mail nay thi cho em biet voi nhe!
Chuc chi luon vui, khoe.
Ngoc Han
----- Original Message -----
From: Ngoc Han
To:
Sent: Thursday, January 18, 2007 11:14 AM
Subject: Kinh gui chi Ly Lan
Chao chi Ly Lan,
Em la Ngoc Han, truoc day em la bien tap vien o NXB Van Nghe, thoi gian chi in Khi Nha Van Khoc, Dam Duong Lang Thang... Em cung la nguoi bien tap cho cuon Chang Vi Tinh cua chi Luu Thi Luong va tap tho cua 3 chi in o NXB Van Nghe... Khong biet chi con nho em khong?
Gan day em chuyen qua phu trach bien tap o Cong ty First News ( Tri Viet ) va em dang chuan bi ban thao cho mot tuyen tap truyen ngan Viet Nam theo chu de Nhung tam hon lac( The Lost Souls), song ngu, do Thay Ton That Lan dich ban tieng Anh. Em co chon truyen Dem Sao cua chi cung voi khoang 15 tac gia khac, trong do co chi Vang Anh, Ngo Thi Kim Cuc, Nguyen Ngoc Tu va mot so nha van phia Bac nhu Nguyen Quang Than, Nguyen Ban... Em hoi mai moi co duoc dia chi e-mail nay cua chi, do chi Vang Anh cung cap, de xin phep chi cho em su dung truyen Dem Sao vao tap nay. Khong biet y cua chi nhu the nao?
(…)
Mang yahoo gan day rat "chap chon", em khong biet mail nay co toi tay chi khong nua. Hy vong no khong di lac duong va em se nhan duoc y kien cua chi trong thoi gian som nhat :).
Chuc chi vui, khoe va hanh phuc.
Em
Duong Ngoc Han
From: Ly Lan
To: Ngoc Han
Sent: Wednesday, April 18, 2007 08:33 PM
Subject: Re: Kinh gui chi Ly Lan
Han men,
That dang tiec vi minh da khong gap duoc Han luc minh ve VN. Thu nay cua Han bua nay minh moi doc duoc. Xin loi nhe.
Minh khong he duoc ong Ton That Lan lien lac ve viec dich truyen Dem Sao, neu truyen da duoc dich roi thi minh rat muon duoc xem ban dich do.
Ve viec xuat ban tac pham VN bang song ngu, minh co ban voi Bich Ngan va cung co ke hoach thuc hien. Khong biet Han con lam cho nxb Van Nghe hay khong? Chung ta co the hop tac neu muc tieu cua Tri Viet khong chi gioi han trong viec tieu thu sach trong gioi SVHS.
Chuc em vui
Lan
Ngoc Han wrote:
Chi Lan men,
Em rat vui vi nhan duoc thu chi. Viec mail khong toi duoc nhu vay la do em ghi khong dung dia chi mail cua chi trong 2 lan gui truoc day: thieu mat 1 so 2000, vi chi Vang Anh o Ha Noi doc cho em qua dien thoai nen em nghe khong chinh xac. Du sao cuoi cung da toi duoc voi chi la vui roi!
Mail dau tien em viet cho chi la vao thang Gieng, nen bay gio sach da in ra roi. Theo em thi no cung kha "dep trai" va cung co phan hoi tot tu doc gia. Em rat muon gui nhuan but va sach tang den chi som ma khong biet gui o dau. Chi cho em biet cach gui lam sao de chi nhan duoc thuan tien nhat nghen chi!
Ve loai sach nay, tat nhien doi tuong cua no khong gioi han trong gioi SVHS. Y cua em hom truoc la chinh su nong nhiet cua HSSV voi loai sach Chicken Soup for the Soul song ngu Anh - Viet da giup em manh dan lam sach truyen ngan song ngu Viet - Anh. Doi tuong doc gia cua Tri Viet rong hon rat nhieu voi nhung quyen sach tao duoc du luan nhu Hoi ky Hillary Clinton vua qua, hay quyen Khong the chuoc loi (Failure to Antone cua Allen Hassan, mot bac si nguoi My viet ve chien tranh VN voi nhung su that va su sam hoi chan thanh) ma tui em dang chuan bi hop bao de ra mat vao 24.04.07 nay.
Chi nho cho em biet som cach gui sach bieu chi nhe. Khi chi nhan duoc sach roi, neu chi co "cam hung" thi chi em minh se ban tiep viec thuc hien nhung cuon tiep theo hen!
Em chuc chi vui va co nhieu suc khoe.
Ngoc Han
Mình đã tính bỏ qua chuyện này, như đã từng bỏ qua nhiều chuyện tương tự như vậy, nhưng nghĩ lại, thấy nên có một nổ lực để (hy vọng) thay đổi tình hình tác quyền ở xứ mình.
Đây là thư mình đáp lại Hân sáng nay:
Hân ạ,
Em đặt chị trước sự đã rồi. Lẽ ra không liên lạc được với chị thì em cứ bỏ truyện của chị ra khỏi tuyển tập đó. Chưa có sự đồng thuận của tác giả mà đã cho dịch và xuất bản tác phẩm của người ta là vi phạm tác quyền, em thừa biết điều đó. Chị biết một số người làm sách ở Việt Nam cũng tự ý xài đỡ tác phẩm của người ta mà không điếm xỉa gì đến tác giả, thậm chí trốn biệt hay cự nự khi tác giả biết và đòi tác quyền. Em bây giờ đề nghị gởi nhuận bút và sách biếu thì coi như biết điều hơn những người kia. Nhưng chị thất vọng về Trí Việt. Chị từng đọc báo thấy nói công ty này tiên phong trong việc thương lượng tác quyền với các tác giả nước ngoài. Chị không biết việc thương lượng đó được tiến hành như thế nào, cũng đặt người ta trước sự đã rồi, hay tuân thủ nghiêm túc các điều luật để bày tỏ sự tôn trọng tác giả đồng thời chứng tỏ mình là người xuất bản chuyên nghiệp am hiểu luật lệ. Không lẽ Trí Việt làm ăn với người nước ngoài cũng trí trá, mà không lẽ Trí Việt tôn trọng tác giả nước ngoài hơn tác giả Việt Nam? Cả hai cái không lẽ này có lẽ là “chuyện thường ngày” ở xứ mình, nhưng đã đến lúc nó phải thay đổi. Nên Hân à, chị nhớ em chứ, và vẫn yêu mến em, nên chị thẳng thắn với em (và Trí Việt).
Mong em vui.
Lan
