Simone de Beauvoir
Vào ngày 19 tháng 4 năm 1986, khoảng 5000 người thương tiếc, gồm cả già lẫn trẻ, đông đúc theo sau đám tang của Simone de Beauvoir , qua những con đường Paris đến nghĩa trang Montparnasse, nơi tàn tro của bà tìm được nơi yên nghỉ cạnh tàn tro của Jean-Paul Sartre, người bạn đời của bà trong cuộc sống và trong cái chết, mặc dù hai người không bao giờ kết hôn.
“Phụ nữ, các bà nợ bà ấy mọi thứ!” Câu nói được truyền từ môi buồn đến môi mếu. Thế nhưng điếu văn hùng hồn dành cho nhà văn và triết gia mà nhiều người cho là người đàn bà Pháp vĩ đại nhất thế kỷ 20, người mẹ của phong trào phụ nữ hiện đại, lại không do một người phụ nữ khác thốt lên, khiến một số người không chịu được, mà lại do chính người bạn thủy chung như nhứt, từng có thời là người yêu của bà, Claude Lanzmann, đọc lên.
Ông đọc trích đoạn kết của tập thứ ba trong bộ tự truyện, được viết hồi 23 năm trước, lúc Beauvoir ở tuổi năm mươi mấy, tức giận phản kháng sự mất mát mà tuổi tác đem lại: “Đâu phải tôi chia tay với những điều tôi từng ưa thích, mà chính những điều đó bỏ rơi tôi; những con đường mòn trên núi coi thường bàn chân tôi. Sẽ chẳng bao giờ nữa tôi, say sưa với cơn mệt nhoài, ngã lăn vào mùi rơm rạ. Sẽ chẳng bao giờ nữa tôi trượt dài qua những đám tuyết ban mai cô quạnh. Chẳng bao giờ nữa một người đàn ông. Giờ đây, không chỉ riêng thân xác tôi, mà cả trí tưởng tượng của tôi cũng đã chấp nhận điều đó. Nhưng cho dù điều gì đi nữa, thật lạ lùng khi không còn là một thân xác. Có những khoảnh khắc mà sự kỳ lạ đó khiến máu tôi lạnh cóng, bởi vì nó quá ư đành đoạn.”
Beauvoir là một người đàn bà đã đem hưng phấn cho cuộc sống với triển vọng đầy tràn cảm khoái. Một trí thức được giáo dục cao, nhưng bà vẫn có ý thức mãnh liệt về thân thể mình - điều khiến cho bà là một người quan sát nhạy cảm thân hình phụ nữ và tình trạng của chính mình. Bà cũng tạo thói quen chạy đua, không chỉ trong nói năng và suy nghĩ, mà thường vượt trước chính mình.
Nếu trước cả chung cuộc bà đã cảm thấy thân mình bỏ mình rồi, thì ngay cả việc chôn cất cũng không thể lôi tinh thần bất khuất của bà xuống. Những cuuộc tranh luận đeo bám Beauvoir suốt mấy thập niên sau khi bà qua đời, như đã xảy ra thưở bà còn sống. Vì vậy mà phát sinh hàng loạt sách, trong đó có sách của chính bà. Những quyển sách này, giống như văn chương ma quái, rủ rê ta về gặp lại một nàng Simone bí ẩn, xuân sắc hơn, và có thể làm tan tác hay khắc sâu bất cứ hình ảnh ước định nào đó đã được gán cho bà.
(dịch từ quyển Simone de Beauvoir của Lisa Appignanesi, Haus Publishing, 2005)
“Phụ nữ, các bà nợ bà ấy mọi thứ!” Câu nói được truyền từ môi buồn đến môi mếu. Thế nhưng điếu văn hùng hồn dành cho nhà văn và triết gia mà nhiều người cho là người đàn bà Pháp vĩ đại nhất thế kỷ 20, người mẹ của phong trào phụ nữ hiện đại, lại không do một người phụ nữ khác thốt lên, khiến một số người không chịu được, mà lại do chính người bạn thủy chung như nhứt, từng có thời là người yêu của bà, Claude Lanzmann, đọc lên.
Ông đọc trích đoạn kết của tập thứ ba trong bộ tự truyện, được viết hồi 23 năm trước, lúc Beauvoir ở tuổi năm mươi mấy, tức giận phản kháng sự mất mát mà tuổi tác đem lại: “Đâu phải tôi chia tay với những điều tôi từng ưa thích, mà chính những điều đó bỏ rơi tôi; những con đường mòn trên núi coi thường bàn chân tôi. Sẽ chẳng bao giờ nữa tôi, say sưa với cơn mệt nhoài, ngã lăn vào mùi rơm rạ. Sẽ chẳng bao giờ nữa tôi trượt dài qua những đám tuyết ban mai cô quạnh. Chẳng bao giờ nữa một người đàn ông. Giờ đây, không chỉ riêng thân xác tôi, mà cả trí tưởng tượng của tôi cũng đã chấp nhận điều đó. Nhưng cho dù điều gì đi nữa, thật lạ lùng khi không còn là một thân xác. Có những khoảnh khắc mà sự kỳ lạ đó khiến máu tôi lạnh cóng, bởi vì nó quá ư đành đoạn.”
Beauvoir là một người đàn bà đã đem hưng phấn cho cuộc sống với triển vọng đầy tràn cảm khoái. Một trí thức được giáo dục cao, nhưng bà vẫn có ý thức mãnh liệt về thân thể mình - điều khiến cho bà là một người quan sát nhạy cảm thân hình phụ nữ và tình trạng của chính mình. Bà cũng tạo thói quen chạy đua, không chỉ trong nói năng và suy nghĩ, mà thường vượt trước chính mình.
Nếu trước cả chung cuộc bà đã cảm thấy thân mình bỏ mình rồi, thì ngay cả việc chôn cất cũng không thể lôi tinh thần bất khuất của bà xuống. Những cuuộc tranh luận đeo bám Beauvoir suốt mấy thập niên sau khi bà qua đời, như đã xảy ra thưở bà còn sống. Vì vậy mà phát sinh hàng loạt sách, trong đó có sách của chính bà. Những quyển sách này, giống như văn chương ma quái, rủ rê ta về gặp lại một nàng Simone bí ẩn, xuân sắc hơn, và có thể làm tan tác hay khắc sâu bất cứ hình ảnh ước định nào đó đã được gán cho bà.
(dịch từ quyển Simone de Beauvoir của Lisa Appignanesi, Haus Publishing, 2005)
